Inwestorzy na tropie najlepszego materiału na dom

Z państwem Sas na temat betonu komórkowego rozmawia Tomasz Rybarczyk, ekspert z firmy SOLBET.

Państwo Joanna i Piotr Sas spod warszawskiej miejscowości Puchały planują budowę swojego wymarzonego, długo wyczekiwanego domu. Jest to dla nich – podobnie jak dla wielu innych inwestorów indywidualnych – ogromne przedsięwzięcie pochłaniające oszczędności życia, wymaga więc skrupulatnie przemyślanych decyzji. Jednym z nich jest wybór materiału na ściany domu. O pomoc w podjęciu decyzji państwo Sas zwrócili się z prośbą do firmy SOLBET, największego producenta wyrobów z betonu komórkowego w Polsce. Na pytania inwestorów odpowiedział product manager firmy – mgr inż. Tomasz Rybarczyk, doświadczony inżynier budownictwa, będący również jednym z ekspertów zespołu SOLBET.

Pani Joanna: Czy z betonu komórkowego można zbudować dom energooszczędny?

Tomasz Rybarczyk: Jak najbardziej. Beton komórkowy jest najcieplejszym materiałem spośród materiałów konstrukcyjnych. Swą bardzo dobrą izolacyjność termiczną zawdzięcza porowatej strukturze. Zamknięte w niej powietrze stanowi aż około 80% jego objętości, a wiadomo, że jest ono bardzo dobrym izolatorem, który działa jak bufor cieplny, izolując budynek przed stratami ciepła. Z bloczków SOLBET można wybudować bardzo ciepłe ściany zewnętrzne tylko w jednej warstwie, bez ocieplenia, a w połączeniu z warstwą styropianu czy wełny mineralnej można uzyskać ściany o jeszcze korzystniejszym współczynniku przenikania ciepła U. W zależności od grubości zastosowanego materiału termoizolacyjnego murowane z betonu komórkowego ściany spełniają wymogi przepisów.

Pan Piotr: Czy na ściany jednowarstwowe przewidziane są specjalne bloczki?

W przypadku ścian jednowarstwowych polecamy bloczki SOLBET Ideal, które przy grubości 42 cm pozwalają uzyskać współczynnik przenikania ciepła U ściany 0,20 W/(m²·K), a więc taki, jaki osiągają przeważnie ściany zewnętrzne z kilkunastocentymetrową warstwą docieplenia. Budowę ciepłych ścian jednowarstwowych z betonu komórkowego zapewnia także duża dokładność wymiarowa bloczków SOLBET, dzięki czemu mogą być one murowane na cienką spoinę (bloczki z powierzchniami czołowymi wyprofilowanymi na pióra i wpusty produkowane są w kategorii wymiarowej TLMB. Cienka spoina to grubość zaprawy od 0,5 do 3 mm – w praktyce to nie więcej niż jeden milimetr – więc spoiny nie wpływają na pogorszenie izolacyjności cieplnej ścian. Innymi słowy ściana jest jednorodna termicznie, jakby była wykonana tylko z betonu komórkowego.

Pan Piotr: Beton komórkowy jest materiałem ciepłym, ale czy trwałym?

Tak, jest materiałem trwałym. Ściany z betonu komórkowego nie tracą swoich cech na przestrzeni lat. Budynki wybudowane z betonu komórkowego stoją od wielu lat i mają się bardzo dobrze. Na przykład w naszych dwóch najstarszych zakładach, które zostały wybudowane w latach 1950-55 m.in. z betonu komórkowego, obserwujemy, jak ten materiał się zachowuje na przestrzeni lat. Widzimy, że nic się z nim nie dzieje. Niektórzy też trwałość rozpatrują pod kątem delikatności materiału. Jeśli nie będzie się bloczkami rzucać, to nic się im nie stanie. Z kolei wytrzymałość na ściskanie wynosząca od 2 do 4 N/mm2, w zależności od gęstości bloczków jest wystarczająca, aby budować solidne, trwałe ściany również w budynkach wielokondygnacyjnych. Materiał ten użytkowany jest w budownictwie z powodzeniem już ponad 100 lat.

Pani Joanna: Chcielibyśmy, aby nasz dom był nie tylko trwały, ale także przyjazny domownikom pod każdym względem.

Decydując się na budowę domu z betonu komórkowego, mogą być państwo spokojni o wpływ materiału murowego na zdrowie domowników. Beton komórkowy nie wydziela żadnych szkodliwych substancji, ponieważ powstaje z surowców naturalnego pochodzenia, które nas otaczają – piasku, wody, wapna, cementu, gipsu. Bloczki SOLBET nie zawierają domieszek pyłów przemysłowych i popiołów. Spełniają też wymagania w zakresie dopuszczalności stężeń naturalnych pierwiastków promieniotwórczych. Może to będzie dla państwa zaskoczeniem, ale są one mniejsze niż w wyrobach ceramicznych. Ponadto skład chemiczny betonu komórkowego SOLBET powoduje, że bloczki mają odczyn mocno zasadowy, w wyniku tego na powierzchni materiału nie rozwijają się drobnoustroje.

Beton komórkowy ma jeszcze jedną ważną zaletę – zapewnia odpowiedni mikroklimat w budynku. Dzięki swej porowatej strukturze utrzymuje optymalną temperaturę wewnątrz pomieszczeń, a także wilgotność powietrza. Może bowiem przyjąć nadmiar wilgoci z pomieszczenia i oddać ją, gdy powietrze stanie się zbyt suche. Wysoka izolacyjność tworzy skuteczną barierę dla energii cieplnej już od strony wewnętrznej pomieszczeń. Ściany, podobnie jak drewno, są przyjemne w dotyku i nie emitują chłodu.

Pani Joanna: Co w sytuacji, gdy w projekcie domu, są przewidziane inne materiały do budowy ścian. Czy wtedy można zastosować beton komórkowy?

Zmiana materiału na beton komórkowy jest możliwa niemal w każdym przypadku. Należy ją jednak skonsultować z kierownikiem budowy, a także z projektantem, jeśli projekt jest indywidualny. W przypadku projektu gotowego należy upewnić się, czy wśród zmian, na które zgadza się autor projektu jest zapis o zamianie materiału ściennego. Zwykle jednak w takich przypadkach jego zgoda nie jest wymagana. Wtedy dobrze zapytać się projektanta adoptującego projekt. Gdy zmiana materiału ściennego na beton komórkowy nie wiąże się ze zmianą grubości muru i nie wymaga wykonania dodatkowych obliczeń, odpowiedni wpis do dziennika budowy załatwia sprawę.

Pan Piotr: Jaki materiał wybrać do budynku z poddaszem użytkowym – beton komórkowy o gęstości 400, 500 czy 600?

Wybór bloczków z betonu komórkowego o odpowiedniej gęstości zależy przede wszystkim od rodzaju ścian. Do budowy ścian z ociepleniem stosuje się np. bloczki grubości 24 cm o średniej gęstości 500 lub 600. Mogą to być bloczki z powierzchniami bocznymi wyprofilowanymi na pióra i wpusty oraz uchwytami, czyli bloczki SOLBET Optimal Plus lub bloczki profilowane na wpusty, z uchwytami montażowymi, czyli SOLBET Optimal. Te same bloczki wykorzystuje się podczas budowy wewnętrznych ścian nośnych. Mogą być one murowane na zaprawę tradycyjną lub zaprawę do cienkich spoin. Inny materiał należy wybrać jeśli ściany zewnętrzne budynku będą wykonywane jako jednowarstwowe, a więc bez ocieplenia. W tym przypadku rekomendujmy bloczki SOLBET Ideal grubości 42 cm o średniej gęstości 400 kg/m³. Do budowy ścian działowych proponujemy natomiast bloczki SOLBET o średniej gęstości 600 kg/m³ i grubości 10 lub 12 cm bez profilowania. Można je murować na zaprawę tradycyjną lub zaprawę do cienkich spoin.

Pani Joanna: Czy z SOLBETEM można wybudować kompletne ściany zewnętrzne?

Oferta produktów z betonu komórkowego przeznaczonych do budowy ścian zewnętrznych nie kończy się na bloczkach. Oprócz nich firma SOLBET oferuje również inne elementy systemowe, takie jak gotowe belki nadprożowe ze zbrojonego betonu komórkowego przeznaczone do wykonywania przekryć otworów okiennych i drzwiowych, kształtki U wykorzystywane m.in. do wykonywania w nich żelbetowych belek zbrojonych i nadproży oraz płytki stosowane podczas wykonywania obudowy wieńca. Produkty te składają się na system SOLBET Perfekt, który umożliwia wykonawcom profesjonalne budowanie systemowe, a więc pozwala wykonać kompletne ściany. Uważam, że budowa systemowa to wymóg wykonania energooszczędnego budynku, bo tylko w ten sposób będzie on zbudowany prawidłowo w każdym, najmniejszym detalu.

Pan Piotr: Jakie korzyści przynosi wykorzystanie elementów systemowych?

Wybór materiałów do budowy ścian ma bardzo duży wpływ na trwałość budynku i jego jakość techniczną, co ma przełożenie m.in. na jego standard energetyczny. Ściany wykonane w systemie powstają z bloczków, nadproży zbrojonych, kształtek U, płytek, które są tym samym, jednorodnym materiałem. Nie ma więc ryzyka wystąpienia miejsc o zwiększonym przewodzeniu ciepła. Zyskujemy więc ciepłe ściany bez mostków termicznych. Na system SOLBET Perfekt składają się nie tylko wspomniane elementy murowe, ale również produkty chemii budowlanej. Jako producent znamy się na wyrobach ściennych i wiemy też, jakie właściwości powinny mieć wyroby z nimi stosowane. Daje to inwestorom gwarancję, że wykorzystane produkty są do siebie dopasowane i w efekcie przegrody wykonane przy ich użyciu będą trwałe oraz będą miały wysoką jakość techniczną.

Pani Joanna: Czy budowę trzeba zakończyć przed zimą? Panuje opinia, że materiał ten nie jest odporny na wilgoć.

Nie ma takiej obawy. Porowata struktura betonu komórkowego powoduje, że po pierwsze materiał ten nie ma możliwości wchłonąć za wiele wilgoci, a po drugie, jeśli zwiększy się wilgotność materiału, to szybko on wysycha. Badania dowiodły, że beton komórkowy sprawdza się nawet w trudnych warunkach wilgotnościowych. Nie traci swych parametrów wytrzymałościowych nawet po zamoczeniu, szybko wysycha i wraca do swych parametrów sprzed zawilgocenia. Innymi słowy budynek z betonu komórkowego można budować pozostawiając go bez otynkowania na zimę. Niemniej jednak należy pamiętać, że ściany docelowo powinny zostać wykończone tynkiem lub w inny sposób, co zresztą dotyczy również pozostałych produktów murowych.

Pan Piotr: A co z działaniem mrozu?

Decydując się na beton komórkowy, nie musimy obawiać się też negatywnego wpływu niskiej temperatury.Bloczki SOLBET są bowiem odporne również na działanie mrozu. Ich struktura składająca się z porów wypełnionych powietrzem sprawia, że woda nie wnika w głąb materiału, a więc nie istnieje ryzyko jego rozsadzania przez krystalizującą się wodę. Budowę domu z betonu komórkowego można z powodzeniem prowadzić w łagodnych warunkach zimowych. Jest to możliwe również dzięki zastosowaniu zaprawy zimowej SOLBET 0.7. Murowanie z jej pomocą może się odbywać w niskiej temperaturze powietrza, ale nie niższej niż 0°C. Natomiast po upływie około 8 godzin od  zastosowania zaprawy dopuszczalny jest spadek temperatury do -5°C. Chociaż zwracam uwagę na to, że warunki zimowe ograniczają roboty murowe i zawsze trzeba to uwzględnić, sprawując bardziej szczegółowy nadzór nad robotami w tym czasie.

Pan Piotr: A jak wygląda praca z materiałem? Czy każdy wykonawca poradzi sobie z budową domu z betonu komórkowego?

Beton komórkowy jest materiałem dobrze znanym wykonawcom. Co więcej, budowanie jest tak łatwe, że dom z bloczków z betonu komórkowego bez problemu wzniesie każda ekipa budowlana, a nawet osoba niemająca żadnego przygotowania i doświadczenia w murowaniu. Mogę to potwierdzić, bo sam niejeden raz po przeszkoleniu wolontariuszy lub uczniów, obserwowałem, jak samodzielnie budowali bez błędów. Murowanie z bloczków SOLBET nie wymaga specjalnych umiejętności, wystarczy podstawowa wiedza na temat wznoszenia ścian z betonu komórkowego i kilka powszechnie stosowanych narzędzi. Budowę ścian z bloczków SOLBET dodatkowo ułatwia ich duża dokładność wymiarowa, która pozwala murować z dużą precyzją. Nie bez znaczenia jest niewielka, w porównaniu z innymi materiałami do budowy ścian, masa elementów, która sprawia, że wykonawcy mają mniej ciężarów do przeniesienia. Murarze cenią sobie także praktyczne uchwyty znajdujące się po bokach bloczków, które ułatwiają ich przenoszenie. Dużą zaletą tego materiału jest także jego łatwa obróbka – bloczki SOLBET można bez problemów docinać gdy zajdzie taka potrzeba oraz szlifować.

Pani Joanna: Zależy nam bardzo na czasie i możliwie szybkim zakończeniu stanu surowego. Jak szybko muruje się z betonu komórkowego?

Technologia produkcji nowoczesnych bloczków z betonu komórkowego pozwala na precyzyjne, a przy tym niemal ekspresowe murowanie ścian. Szybka budowa jest możliwa m.in. dzięki niewielkiej masie bloczków, co ułatwia przenoszenie materiału w docelowe miejsce w murze i dość dużym wymiarom, dzięki czemu szybko pnie się on w górę. Przyspieszenie prac murarskich zapewniają również wyprofilowane na pióra i wpusty powierzchnie boczne bloczków SOLBET – dzięki nim murując ściany, wykonuje się jedynie spoiny poziome. Zaprawę trzeba tylko nałożyć w miejscach, w których nie ma połączenia na pióra i wpusty, czyli np. w narożach, lub przy łączeniu przeciętych bloczków. Spoiny pionowe zastępują połączenia fabryczne bloczków.

Budowa przebiega szybko również dzięki zastosowaniu elementów systemowych, takich jak np. gotowe belki nadprożowe ze zbrojonego betonu komórkowego, które nie wymagają przygotowania szalunków, betonu i zbrojenia. Ponadto bloczki SOLBET można murować na cienkie, 0,5-3-milimetrowe spoiny, co również oszczędza czas na budowie.

Pan Piotr: Na co jeszcze powinniśmy zwrócić uwagę w trakcie budowy?

Ważne jest m.in. odpowiednie obchodzenie się z materiałem i jego składowanie. Beton komórkowy, podobnie jak wszystkie wyroby ścienne, jest dość kruchy, dlatego bloczkami nie należy rzucać lub obchodzić się nieuważnie. Przy murowaniu bloczki SOLBET powinny być ustawiane na czystym i równym podłożu. Jeśli elementy murowe nie znajdują się na paletach, powinny zostać zabezpieczone przed podciąganiem wody z podłoża. Duży wpływ na wykonanie całego budynku ma dokładność ułożenia pierwszej warstwy bloczków w ścianie. Powinny być one murowane na zaprawie cementowej, która pozwala zniwelować ewentualne nierówności górnej powierzchni ścian fundamentowych. Dopiero kolejne warstwy można murować na zaprawę cienkowarstwową. Aby zapewnić lepszą przyczepność zaprawy po wymurowaniu każdej warstwy bloczków, ich górna powierzchnia powinna zostać przeszlifowana, co jest bardzo łatwe. Zaprawę ciekowarstwową należy nakładać za pomocą kielni do cienkich spoin. Jako kierownik budowy zawsze zwracam na to uwagę. Nakładanie zaprawy za pomocą grzebieni do glazury nie jest prawidłowe, bo grubość zaprawy jest zależna od kąta nachylenia grzebienia, przez to zużycie zaprawy wzrasta.

Pani Joanna: Marzy nam się dom w stylu dworkowym z zaokrąglonym ryzalitem i łukowymi oknami. Czy łatwo wykonać takie detale z betonu komórkowego?

Jedną z zalet betonu komórkowego jest łatwość obróbki, czyli cięcia i szlifowania. Dzięki swej „plastyczności” bloczki SOLBET bardzo dobrze sprawdzają się podczas wznoszenia budynków o nietypowo ukształtowanej bryle oraz skomplikowanych detalach architektonicznych. W przeciwieństwie do niektórych materiałów budowlanych beton komórkowy można w łatwy sposób przycinać na żądany wymiar piłą ręczną. Dzięki temu z betonu komórkowego na placu budowy można uzyskać elementy, które umożliwią zrealizowanie nawet najbardziej wyszukanych pomysłów architekta.

Pan Piotr: Czy beton komórkowy można wykorzystać również wewnątrz budynku?

Materiały z betonu komórkowego z powodzeniem można wykorzystać m.in. na etapie wykańczania wnętrz. Sprawdzą się bardzo dobrze m.in. przy wykonaniu murowanej obudowy wanny, brodzika lub szafek. Taka obudowa będzie się wyróżniać większą trwałością i odpornością, niż chociażby obudowa wykonana z płyt gipsowo-kartonowych. Dzięki wysokiej ognioodporności elementy z betonu komórkowego mogą posłużyć również do wykonania obudowy kominka. Do tych prac poleca się zastosowanie płytek SOLBET, które muruje się na zaprawę systemową. Płytki są cieńsze od tradycyjnych bloczków, dzięki czemu nie będą znacznie obciążać stropu, na którym są murowane.

Pani Joanna: A czym wykończyć ściany z betonu komórkowego?

Ściany jednowarstwowe z bloczków SOLBET najlepiej wykończyć z zewnątrz tynkiem cementowo-wapiennym, mineralnym lub silikatowym. Ściany wewnętrzne mogą być wykańczane np. tynkiem cementowo-wapiennym lub gipsowym. Z uwagi na precyzyjne elementy murowe powierzchnia wymurowanych ścian również wykonana jest dokładnie, bez większych odchyłek wymiarowych.

Z tego względu wykonane z bloczków ściany nie wymagają grubych warstw tynku, a jeśli chce się na nie przykleić glazurę, to nie trzeba ich uprzednio tynkować.

Pan Piotr: Czy SOLBET ma w swojej ofercie tynki?

Tak, oferta produktów SOLBET jest kompleksowa. Decydując się na budowę ścian z betonu komórkowego SOLBET, możemy dobrać również inne polecane przez producenta produkty, m.in. zaprawy murarskie, zaprawy tynkarskie do wykonywania tynków zewnętrznych i wewnętrznych, a także zaprawy klejące do ociepleń, preparaty gruntujące, kleje do płytek oraz wyroby gipsowe (tynki, gładzie i kleje). Wszystkie dostosowane do materiału, jakim jest beton komórkowy, ale także do innych materiałów.

Pani Joanna: O dobrego wykonawcę nie zawsze jest łatwo, zwłaszcza w szczycie sezonu budowlanego. Gdzie szukać pomocy w odnalezieniu godnej zaufania ekipy?

Dobrej ekipy można szukać na własną rękę, np. z polecenia osób, które zakończyły już budowę. Pomocna może okazać się także wizyta na stronie internetowej firmy SOLBET – znaleźć tam można dane kontaktowe do rekomendowanych przez producenta, godnych zaufania wykonawców w każdym województwie. Każdy kierownik budowy ma też w swojej pamięci dobrych i sprawdzonych wykonawców.

Pani Joanna: Dziękujemy za rozwianie wątpliwości i przybliżenie nam tajników budowy z betonu komórkowego.