Budowa domu – jak zbudować dom na lata?

Budowa domu to inwestycja, która wiąże się z zapewnieniem dachu nad głową na przestrzeni życia kilku pokoleń. Dlatego dużą wagę przywiązujemy do tego, by zarówno do wznoszenia budynku, jak i jego wykończenia stosować materiały oraz technologie zapewniające rodzinnej siedzibie trwałość.

Szczególną wagę należy przykładać do budowy tych elementów budynku, których realizacja z materiałów o niskiej jakości albo o parametrach ulegających pogorszeniu z upływem czasu znacznie obniży trwałość domu. Takie same skutki mogą spowodować błędy wykonawcze. Szczególnie istotne jest prawidłowe przeprowadzenie prac obejmujących wykonanie ław i ścian fundamentowych, ściany nośne czy też konstrukcji dachu i jego pokrycia. Ale pojęcie domu na lata nie sprowadza się tylko do postawienia solidnej bryły.

Niezawodna architektura

Dom zaprojektowany z myślą o użytkowaniu przez kilkadziesiąt lat powinien być również dopracowany stylistycznie i funkcjonalnie. Tak, by po 10 czy 20 latach od jego wybudowania nie zachodziła konieczność przebudowy bryły oraz wnętrz. Dobrym przykładem są choćby realizacje modernistycznych willi lub przedwojennych dworków oraz willi podmiejskich, Mimo że mają już prawie lub ponad 100 lat nadal zachowują odpowiednie standardy estetyczne. Dobrym wyborem będzie więc sięgnięcie po projekty wyróżniające się sprawdzonymi rozwiązaniami architektonicznymi. Oczywiście zawsze obroni się też architektura sygnowana znanym nazwiskiem. Wybierając projekt domu powinniśmy się kierować zawodową maksymą Miesa van der Rohe, która mówi: „mniej znaczy więcej”. Unikajmy więc domów o zbyt rozbudowanej bryle, przekrytych wielopołaciowymi dachami z licznymi detalami w formie łuków czy nadmiarem zdobień. Z czasem będą meczące w odbiorze zarówno dla ich użytkowników, jak i sąsiadów. Pamiętajmy również, że dom powinien harmonizować z otoczeniem, a więc być w dobrze wpisany w krajobraz architektoniczny okolicy. Budowa domu na Mazowszu z dachem podhalańskim nie będzie dobrym wyborem. Na niewielkiej działce miejskiej nie będzie się dobrze prezentował również wymagający odpowiedniej oprawy przestrzennej dworek polski.

Budowa domu z trwałą konstrukcją

Na większości obszaru Polski dominuje budownictwo murowane. Budowa domu w tej technologii jest też u nas najbardziej popularna. Można spotkać zarówno wielu fachowych wykonawców, jak i wybrać odpowiednie materiały budowlane, które będą tworzyć kompletny system ułatwiający murowanie. Dlatego też wybudowanie trwałego domu murowanego nie powinno dziś przysparzać problemów. Ułatwieniem są rozwiązania systemowe. Poza podstawowym budulcem takim jak choćby bloczki z betonu komórkowego można kupić uzupełniające je gotowe nadproża, belki stropowe, płytki, kształtki, a także zaprawy murarskie, kleje, a nawet tynki. Budowa domu z ich użyciem daje gwarancję budowy trwałych i wytrzymałych przegród zewnętrznych i wewnętrznych, nośnych i działowych. Wybudowanie wytrzymałych i trwałych ścian domu jest możliwe zarówno w konstrukcji jedno-, dwu- jak i trójwarstwowej. Renomowani producenci dedykują do budowy każdego rodzaju muru określone produkty, których użycie zapewnia optymalny efekt obejmujący parametry termiczne, wytrzymałościowe, czy też akustyczne. Za szczególnie trwałe można uznać mury jednowarstwowe. Jednak, by wykonać z nich ścianę wysokiej jakości, najlepiej wybrać ekipę murarską przeszkoloną przez producenta budulca. Tajniki murarskie dotyczące tego rodzaju ścian nie są bowiem powszechnie znane. Ściany jednowarstwowe nie potrzebują wykonania ocieplenia, które bywa słabym punktem ścian warstwowych (zwłaszcza dwuwarstwowych). Za bardzo trwałe uchodzą też ściany trójwarstwowe, jednak wymagają one najszerszych fundamentów oraz największych nakładów pracy. Za to pozwalają uzyskać wysokie parametry muru. Decydując się na budowę ścian warstwowych konieczne będzie użycie materiałów ociepleniowych. By skutecznie współpracowały one z materiałem murowym, warto wybrać ten, którego użycie sugeruje producent materiału ściennego.

Solidny dach

W naszym klimacie dach to element domu szczególnie narażony na wiele wyzwań. Musi być odporny na śnieg, mróz, lód, duże nasłonecznienie, ulewne deszcze czy silne wiatry, które nie tylko są zagrożeniem dla wszystkich warstw dachu, ale też konstrukcji całego budynku. By zapewnić trwałą ochronę przed tymi czynnikami atmosferycznymi, trzeba wykonać dach bardzo solidnie. Szczególną uwagę należy zwrócić na konstrukcję więźby dachowej. Powinna być wykonana z elementów czterostronnie struganych, dobrze wysuszonych (o wilgotności poniżej 18%), zaimpregnowanych przeciwogniowo oraz środkami grzybo- i owadobójczymi. Tarcicę najlepiej zamówić w tartaku, gdzie dodatkowo będzie ona odpowiednio przycięta do potrzeb konstrukcji naszego dachu. Wówczas wystarczy tylko odpowiednio złożyć elementy. Wysoką jakość trwałej konstrukcji dachu zapewni także użycie gotowych prefabrykatów w postaci wiązarów dachowych. By dach pełnił przez lata bez zarzutu swoją funkcję, konieczne jest też zastosowanie folii lub membran dachowych. Ich rolą jest m.in. utrzymanie dachu w suchym stanie oraz wykonanie warstwy izolacji termicznej. Zwieńczeniem solidnego dachu jest odpowiednie pokrycie dachowe. Do najtrwalszych i najbardziej odpornych na działanie czynników destrukcyjnych można zaliczyć wytwarzane od kilku tysiącleci dachówki ceramiczne, których żywotność można ocenić nawet na ponad 100-150 lat. Szczególnie niepodatne na zabrudzenia, porastanie mchami czy glonami są dachówki wykończone warstwą glazury lub szkliwa. Za trwałe można też uznać dachówki cementowe. Wprawdzie historia ich wytwarzania jest znacznie krótsza niż ceramicznych (sięga XIX wieku), ale na przestrzeni ponad wieku wykazały się dużą odpornością na działanie mrozu czy też drobne uszkodzenia powłoki. Długowiecznością może się poszczycić łupek otrzymywany przez rozwarstwienie skały osadowej. Jest odporny na korozję biologiczną, a jego trwałość ocenia się nawet na 300 lat. Zarówno łupek, jak i dachówki ze względu na mały format najlepiej znoszą coraz częściej występujące w Polsce huragany i trąby powietrzne. Gdy dochodzi do ich uszkodzeń, można je łatwo wymienić. Do bardzo trwałych pokryć dachowych można też zaliczyć blachę miedzianą (ponad 150 lat) oraz blachę cynkowo-tytanową.

Elewacja ponad czasem

Wykończenie ścian zewnętrznych domu decyduje w dużym stopniu o jego wizerunku. Trwała fasada buduje obraz solidnego domu. Do najtrwalszych i najbardziej uniwersalnych okładzin elewacyjnych zalicza się cegłę klinkierową, jednak ten materiał wymaga wykonania ściany trójwarstwowej. Znacznie bardziej neutralne są płytki klinkierowe, które można stosować na każdym rodzaju ściany murowanej. Wykonany z wysokiej jakości gliny klinkier wypalany w wysokiej temperaturze (ok.10000^oC) jest materiałem odpornym na mróz, wilgoć, zabrudzenia, ogień, porastanie grzybami i mchami, wyróżnia go również trwałość barw. Do długowiecznych należą także elewacje kamienne. Obecnie wykonuje się je z najczęściej z elementów grubości 1,5-3 cm, które przykleja się do ściany lub montuje na stalowym ruszcie. Za najbardziej trwałe są uznane okładziny z granitu, łupka, sjenitu, zwartych wapieni. Zarówno okładziny kamienne, jak i klinkierowe ze względu na ich odporność na czynniki biologiczne oraz uszkodzenia mechaniczne warto stosować w miejscach szczególnie na nie narażonych, takich jak cokoły, strefa wejścia, narożniki, podokienniki. Na dużych fragmentach elewacji najczęściej stosuje się tynk. Odpowiednio dobrany oraz wykonany może także tworzyć trwałą okładzinę ścian zewnętrznych. Niektórzy producenci materiałów murowych proponując rozwiązania systemowe mają w swojej ofercie również tynk zewnętrzny zwieńczający budowę ścian domu. Są to produkty, których zadaniem jest często podniesienie parametrów termoizolacyjnych ścian nawet o 1%.