Paszport energetyczny i inne certyfikaty energetyczne w Polsce i Europie

Wśród kilku dokumentów, które powinien mieć dom energooszczędny, najważniejszy jest tak zwany paszport energetyczny. Obecne na rynku są również inne certyfikaty związane ze standardami energooszczędności i ekologiczności domu.

Ze świadectwa energetycznego dowiemy się między innymi, ile energii zużywa w ciągu roku budynek, aby zapewnić mieszkańcom komfort, nie tylko cieplny. Certyfikaty energooszczędności informują z kolei, jakim standardom energooszczędności odpowiada dom.

Paszport energetyczny

Tak potocznie nazywamy świadectwa charakterystyki energetycznej. Paszport energetyczny jest dokumentem, który stwierdza, że budynek spełnia bieżące wymagania dotyczące izolacyjności termicznej przegród oraz zapotrzebowania na energię pierwotną EP. Wystawia go licencjonowany certyfikator. Przedtem musi on zbadać budynek, czyli poddać go analizie energetycznej. Paszport energetyczny ważny jest przez 10 lat od jego wystawienia, o ile w tym czasie budynek nie jest w znaczący sposób przebudowywany.

Świadectwo energetyczne jeszcze do niedawna musiał otrzymać każdy oddawany do użytku dom jednorodzinny. Nastąpiła jednak zmiana w przepisach. W myśl Ustawy Prawo Budowlane, paszport energetyczny trzeba okazać tylko wtedy, gdy zamierzamy dom sprzedać lub komuś go wynająć. Jest tu jednak pewien kruczek prawny. Otóż nabywca może w akcie notarialnym zrzec się prawa do otrzymania świadectwa energetycznego i wówczas nie jest ono potrzebne do przeprowadzenia transakcji.

Paszport energetyczny nie dotyczy też między innymi budynków zabytkowych, tych które będą użytkowane krócej niż 2 lata, tych które będą użytkowane przez nie dłużej niż 4 miesiące w roku oraz tych, których powierzchnia użytkowa jest mniejsza niż 50 m².

Uprawnienia do przygotowywania świadectw energetycznych przyznaje Ministerstwo Infrastruktury. Certyfikatorów, którzy świadczą takie usługi jest wielu. Jedni wykonują swoje obowiązki rzetelnie, inni gotowi są wystawiać świadectwa on-line, nawet nie oglądając domów. Najgorsze, że tak wystawione świadectwo może zawierać dane nieprawdziwe, trudne do zweryfikowania przez osobę kupującą dom.

Co jest wpisane w paszport?

Sposób przygotowywania świadectw energetycznych jest ściśle regulowany przepisami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury. Nie ma tu miejsca na żadną dowolność. W świadectwie znajdziesz potwierdzenie, że budynek spełnia obowiązujące normy energetyczne. Informacja o tym mieści się już na pierwszej stronie owego dokumentu. Wyszczególniony jest tam wskaźnik zapotrzebowania na energię pierwotną EP, wskaźnik zapotrzebowania na energię końcową EK, wskaźnik zapotrzebowania na energię użytkową EU, Eco2, czyli jednostkowa wielkość emisji CO₂ oraz procentowy udział energii ze źródeł odnawialnych w ogólnym zużyciu energii (Uoze).

W świadectwie podana powinna być także obliczeniowa liczba nośników energii zużywanych w systemach ogrzewania, ciepłej wody, chłodzenia i oświetlenia w danym budynku. Powinien być też podany procentowy udział energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii.

Świadectwo obejmuje też charakterystykę energetyczną budynku i znajdujących się w nim instalacji. Certyfikator zamieszcza także konkretne wskazówki, dzięki którym inwestor może poprawić poziom energooszczędności domu, jeśli oczywiście będzie to wymagane.

Inne korzyści ze świadectwa

Świadectwo jest wymagane podczas sprzedaży lub wynajmu domu, ale warto z niego skorzystać również w inny sposób. Dokument ten będzie doskonałym materiałem do oszacowania i zracjonalizowania wydatków na ogrzewanie domu. Pozwoli zorientować się, co w budynku trzeba zmienić, by zużywać mniej energii. Jeśli nie zdołamy sami skorzystać z zawartej tam wiedzy, z pewnością uda się to projektantowi, który będzie przygotowywał nasz dom do termomodernizacji, albo wykonawcy zatrudnionemu do prac remontowych.

Trzeba też zdawać sobie sprawę, że sprzedający dom z pewnością znajdzie więcej chętnych na jego zakup, jeśli będzie dysponował paszportem energetycznym stwierdzającym, że budynek wykazuje niskie zapotrzebowanie na energię. To podniesie jego wiarygodność, jako sprzedawcy.

Certyfikat pasywności

Certyfikaty otrzymują też domy pasywne. U nas wystawia je Polski Instytut Budownictwa Pasywnego, uprawniony przez Passivhaus Institut w Darmstadt. W dokumencie takim podane jest roczne zapotrzebowanie na energię do ogrzewania (kWh/m²/rok) oraz łączne maksymalne roczne zapotrzebowanie energii pierwotnej na ogrzewanie, przygotowanie ciepłej wody użytkowej, wentylację i prąd elektryczny przy przeciętnym użytkowaniu. Wyszczególniony jest również poziom szczelności powietrznej budynku.

W przypadku budynku stosowny certyfikat potwierdza spełnienie przez niego wysokich standardów dotyczących zapewnienia wysokiego komfortu jego użytkownikom, energooszczędności, efektywności energetycznej i neutralności dla środowiska. Posiadanie certyfikatu uprawnia też do ubiegania się o wsparcie finansowe na realizację inwestycji oferowane przez banki i instytucje publiczne. Spełnienie kryteriów niezbędnych do otrzymania takiego certyfikatu jest dość trudne. Dom musi też przejść surowe testy szczelności.

Certyfikaty w Europie

Świadectwa potwierdzające energooszczędność domów są powszechne w krajach europejskich. W Niemczech świadectwa zwane Energieausweis są przyznawane już od 2002 roku. Francuskie Diagnostic De Performance Energetique są przyznawane na okres 10 lat. Świadectwa wystawione budynkom użyteczności publicznej muszą być na nich wywieszone w widocznym miejscu. W Wielkiej Brytanii domom przyznawane są certyfikaty EPC (Energy Performance Certificates). Musi je mieć każdy dom lub mieszkanie. Tak jak i u nas wystawiają je uprawnieni specjaliści. Budynkom niemieszkalnym przyznaje się z kolei certyfikaty DEC (Display Energy Certificates).

Obowiązek posiadania certyfikatu mają też nowe domy i mieszkania w Holandii. Przyznawany jest im Energy Performance Coefficient (EPC), czyli odpowiednik naszego świadectwa energetycznego. Budynki istniejące muszą mieć Energy Index (EI). Bardziej restrykcyjne przepisy obowiązują Duńczyków. Ich domy muszą przechodzić procedurę certyfikacyjną co 5 lat lub wówczas, gdy wchodzą na rynek nieruchomości. Rekordowo obszerne, bo aż czternastostronicowe jest świadectwo energetyczne w Czechach. Czesi przyznają budynkom jedną z siedmiu klas energetycznych, z czego najwyższa to A, a najniższa G.