Akumulacja ciepła w domu energooszczędnym

Budynek o niskim zapotrzebowaniu na energię wymaga odpowiedniego projektu i realizacji oraz wydajnego systemu grzewczego. Oprócz tego, istotna jest w akumulacja ciepła.

Głównym założeniem podczas budowy domu energooszczędnego jest doprowadzenie do zminimalizowania energii potrzebnej do ogrzania budynku, przygotowania ciepłej wody, zasilania wentylacji oraz urządzeń elektrycznych. Ciepłe przegrody zewnętrzne, czyli wykonane z odpowiedniego materiału wraz z termoizolacją, mają tu kluczowe znaczenie. Jednak na straży energooszczędności stoją też materiały budowlane oraz elementy wykończenia, których właściwości pozwalają na akumulację ciepła i stopniowe jego oddawanie w sytuacji, gdy wnętrza domu zaczynają się wychładzać. Akumulacja ciepła będzie przydatna nawet w sytuacji, gdy wyposażymy budynek w wyjątkowo energooszczędny system ogrzewania.

Mechanizm gromadzenia energii

Dom może akumulować ciepło dostarczane przez system grzewczy lub pozyskane w ciągu dnia od słońca. Zmagazynowana energia jest następnie przekazywana powietrzu wewnętrznemu, podnosząc jego temperaturę. W takich domach dzięki szczelności przegród akumulacja ciepłą minimalizuje dostarczanie energii do ogrzania budynku drogą konwencjonalną na rzecz tzw. biernego (pasywnego) pozyskiwania energii, np. słonecznej poprzez odpowiednio usytuowane okna. W koncepcji domu pasywnego zgromadzona energia to dodatkowe, dość duże źródło oszczędności. Ciepło dostarczane przez nowoczesną, wydajną i oszczędną instalację grzewczą oraz, co niemniej ważne, promieniowanie słoneczne powinno być akumulowane, aby budynek był niskoenergoochłonny. Akumulacja ciepła ma bezpośrednie przełożenie na zauważalną oszczędność. Wykorzystując tego typu rozwiązania realne stało się budowanie obiektów biernego pozyskiwania energii oraz plusenergetycznych. Jest to krok w kierunku domu samowystarczalnego.

Materiały do wznoszenia budynku

Do budowy domów energooszczędnych wykorzystuje się materiały nie tylko ciepłe, zapobiegające nadmiernej ucieczce ogrzanego powietrza na zewnątrz i szybkiemu wychładzaniu wnętrz, ale też pozwalające na akumulację ciepła. Dotyczy to przede wszystkim ścian, stropów i podłóg. Z tego względu należy wybierać produkty o dużej bezwładności cieplnej. Ściany powinny być wznoszone z cegieł, pustaków lub bloczków. Choć technologia szkieletowa również pozwala na wznoszenie domów w standardzie energooszczędnym, jednak akumulacja ciepła przez drewno jest mniejsza, niż przez ciężkie materiały murowe.

Akumulacja ciepła od wewnątrz

Usytuowanie budynku na posesji oraz rozplanowanie w nim okien ma kluczowe znaczenie dla jego energooszczędności. Dla pozyskiwania jak największej ilości ciepła słonecznego, największe przeszklenia powinny znaleźć się na elewacji południowej. Dzięki temu światło padające na magazynujące ciepło ściany i posadzki staną się akumulatorami ciepła. Z tego względu naprzeciw okien nie powinny znajdować się drzwi czy otwarty hol, lecz przegrody. Ściana wystawiona na promieniowanie słoneczne musi być dość gruba (20-45 cm, optymalnym rozwiązaniem jest, aby była nośną), dzięki czemu będzie w stanie oddawać ciepło nawet przez kilka godzin po zachodzie słońca. Dla wzmocnienia efektu można pomalować ją na ciemniejszy kolor. Dobrym pomysłem jest też obłożenie jej materiałem dodatkowo kumulującym ciepło, czyli płytkami ceramicznymi, betonowymi, cegłą, kaflami piecowymi lub kamieniem. Jeśli w domu na tej ścianie jest usytuowany kominek, można obudować go podobnym materiałem. Wówczas będzie kumulował zarówno energię słoneczną, jak i pochodzącą z paleniska. Zdecydujmy się na jego usytuowanie jak najbliżej okien na południowej ścianie oraz jego obudowę z cegły klinkierowej lub elementów kamiennych, np. grubych ciosów piaskowca czy wapienia. Można też wykończyć obudowę kominka płytkami ceramicznymi lub popularnymi w przeszłości kaflami, które dziś przeżywają renesans. Znaczenie ma także forma kominka. Najlepiej, jeśli zdecydujemy się na wbudowanie wkładu w dużą płaszczyznę obudowy wykonaną z materiału dobrze akumulującego ciepło – im większa będzie obudowa kominka, tym więcej zyskamy z nagromadzonej energii. Posadzka dobrze magazynująca ciepło to taka, którą wykończymy grubą terrakotą, płytkami gresowymi lub kamiennymi.

Kolory gromadzące ciepło

Elementem wspomagającym gromadzenie ciepła może być również kolorystyka ściany lub obudowy kominka. Zysk ciepła można zwiększyć nawet o 75%, jeśli zdecydujemy się na ciemną barwę materiału wykończeniowego. Aby jednak nie zaciemnić nadmiernie wnętrza, inne elementy wykończenia i wyposażenia powinny być w jasnej kolorystyce, dzięki czemu będą odbijały i rozpraszały światło.