Architektura domu energooszczędnego – co warto wiedzieć?

Jaki projekt budynku sprawi, że zbudujemy dom energooszczędny? Sprawdźmy, czym powinna się charakteryzować architektura domu energooszczędnego, aby straty ciepła były jak najmniejsze.

Dom energooszczędny, czyli tani w eksploatacji, wymaga dużych nakładów finansowych podczas budowy. Aby dowolny wybrany przez nas budynek był stosunkowo ekonomiczny podczas eksploatacji, niezbędne są wyższe nakłady na izolacje termiczne, systemy zapewniające szczelność budynku, nowoczesne technologie instalacyjne. Tego typu inwestycje będą się długo zwracały. Warto jednak wiedzieć, że już sama architektura budynku może sprawić, że koszty jego ogrzewania będą niższe. Odpowiednie parametry bryły sprawią, że powstanie dom sprzyjający mniejszemu zużyciu energii. Jest kilka zasad, które powinien spełniać projekt domu energooszczędnego.

Architektura domu energooszczędnego

Wbrew pozorom siła budynku tkwi w jego prostocie. Specjaliści w zakresie nowoczesnego budownictwa niskoenergochłonnego są zgodni co do tego, że bryła domu energooszczędnego powinna być jak najmniej rozbudowana. Podstawowy warunek, jaki dom energooszczędny powinien zatem spełniać, to nieskomplikowany kształt. Im bryła budynku będzie bardziej będzie zwarta, tym lepiej. Dom energooszczędny powinien mieć również niedużą powierzchnię, co jest dość oczywiste ze względu na zapotrzebowanie na energię grzewczą. Z drugiej jednak strony ograniczona wielkość domu jest w stanie zmniejszyć straty ciepła, które przenika przez przegrody zewnętrzne. Nie oznacza to, że powinniśmy minimalizować powierzchnię domu kosztem wygody, należy jednak wybierać projekt o jak najmniejszym stosunku powierzchni ścian zewnętrznych do kubatury. Idealnym jest kształt bryły budynku zbliżony do sześcianu, ale również dach powinien charakteryzować się jak najmniej skomplikowaną konstrukcją. Preferowane są przekrycia dwuspadowe lub jednospadowe, ekonomiczne w ogrzewaniu są również budynki kryte dachami płaskimi – w budynku energooszczędnym konieczne jest bowiem zminimalizowanie miejsc ucieczki ciepła, które występują w miejscu połączeń elementów wielospadowych, mocno rozbudowanych dachów.

Rozplanowanie otworów okiennych i drzwiowych

Im mniej przerw w ciągłości materiałowej przegród zewnętrznych, tym lepiej dla utrzymania ciepła wewnątrz budynku. Dlatego mogłoby się wydawać, że wszelkie otwory w sposób naturalny przerywające ciągłość ścian, powinny być projektowane oszczędnie i jedynie w niezbędnej, zoptymalizowanej liczbie. Nie chodzi tu jednak o to, aby architektura domu energooszczędnego minimalizowała liczbę i powierzchnię przeszkleń, ponieważ prowadziłoby to do uzyskania ciemnego wnętrza. Wprost przeciwnie, przenikanie promieni słonecznych, które doświetlą i ogrzeją przestrzeń jest wskazana. Jednak okna o tej funkcji powinny być sytuowane jedynie od stron największej ekspozycji światła słonecznego, czyli głównie od południa. Od strony północnej, gdzie ze względu na słabe nasłonecznienie istnieje ryzyko, że straty ciepła przeważają nad zyskami, zaleca się ograniczanie zarówno liczby przeszkleń, jak i ich powierzchni. W czasie operowania promieni słonecznych powinna być zachowana ich maksymalna transparentność, z kolei po zachodzie i w czasie silnych chłodów otwory okienne należy pozostawić osłonięte przesłonami tworzącymi dobrą izolację termiczną.

Dom energooszczędny, czyli architektura wpisana w krajobraz

Najbardziej ekonomiczne rozwiązanie to dom parterowy z zaadaptowanym poddaszem, co pozwoli na zwiększenie powierzchni użytkowej, przy zachowaniu optymalnych parametrów energetycznych. Prostota architektura domu energooszczędnego oznacza także brak balkonów, wykuszów i innych ozdobnych, dodatkowych form architektonicznych. Jednak sama bryła to nie wszystko. Ważne jest, by została dobrze wpisana w projekt posesji. Nie tylko największe przeszklenia powinny być zwrócone w kierunku południowym. Również najdłuższa z elewacji musi zostać skierowana na ekspozycję o najsilniejszym nasłonecznieniu. Niestety ani odpowiedni projekt domu, ani usytuowanie na działce nie spełni oczekiwań, jeśli teren od strony południowej będzie zacieniony.