Jak zorganizować plac budowy?

Zorganizowanie placu budowy jest bardzo ważnym etapem rozpoczynającym inwestycję. Wpływa nie tylko na wygodę i jakość prowadzonych na nim prac, ale także na koszty budowy. Od tego, jak przygotujemy plac budowy zależeć będą również nasze relacje sąsiedzkie oraz jakość środowiska naszego przyszłego zamieszkania. 

Plac budowy to przede wszystkim miejsce prowadzenia inwestycji – tutaj odbywają się wszystkie prace związane z budową domu, tutaj następuje rozładunek materiałów budowlanych i ich przechowywanie, a także składowanie odpadów budowlanych. Przez plac budowy przewija się wiele pojazdów transportowych oraz maszyn i sprzętu budowlanego oraz licznych osób zaangażowanych w proces budowy. Nie można zapominać, że jest to również terytorium, na którym odbywają się roboty, które są niebezpieczne (roboty w głębokich wykopach, roboty na wysokości, zasięg działania dźwigów itp.).

Przygotowanie terenu budowy od strony formalnej

Przygotowanie terenu budowy oraz prace organizacyjne polegające na zagospodarowaniu tego miejsca jeszcze przed rozpoczęciem budowy to bardzo ważna kwestia również ze względów formalnych. Trzeba mieć na uwadze to, że zgodnie z art. 41. 1. Prawa budowlanego, rozpoczęcie  budowy  następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy. Pracami przygotowawczymi są:

1. wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;
2. wykonanie niwelacji terenu;
3. zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;
4. wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.

Oznacza to, że zagospodarowanie można rozpocząć po uprawomocnieniu się decyzji pozwolenia na budowę oraz wypełnieniu wszelkich formalności niezbędnych przy rozpoczęciu budowy (np. zawiadomienie o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych).

Ogrodzenie placu budowy

Ogrodzenie placu budowy to wydzielenie terenu, na którym odbywają się wszystkie roboty budowlane. Według art. 22. Prawa Budowlanego do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy m.in. odpowiednie  zabezpieczenie  terenu budowy  wraz  ze  znajdującymi  się  na  nim  obiektami  budowlanymi, urządzeniami  technicznymi. Przepis ten nie oznacza, że kierownik budowy fizycznie wykonuje ogrodzenie placu budowy, lecz powinien doprowadzić do tego, by ogrodzenie zostało to wykonane.

Ogrodzenie placu budowy można wykonać jako tymczasowe lub już docelowe, albo częściowo docelowe, a częściowo tymczasowe. W trakcie wykonywania prac potrzebna jest pewna swoboda przestrzenna w poruszaniu się osób i sprzętów, dlatego ogrodzenie musi być zaplanowane tak, by nie powodowało kolizji i nie utrudniało dostawy materiałów lub wjazdu ciężkiego sprzętu (np. dźwigu, który niekiedy jest niezbędny przy budowie nawet budynku jednorodzinnego). Jeśli rozważamy wykonanie ogrodzenia docelowego, warto też pamiętać, że ogrodzenie narażone jest w trakcie budowy na uszkodzenia – szczególnie dotyczy to obszaru wjazdu, który jest narażony na uszkodzenia w trakcie dostaw materiałów. Można zatem ogrodzić plac budowy w taki sposób, by na tyłach budowy oraz po bokach wykonać ogrodzenie docelowe, a od frontu i kierunku dostaw wykonać ogrodzenie tymczasowe. Dzięki temu uniknie się stresu i dodatkowych kosztów w przypadku np. uszkodzenia ogrodzenia podczas dostaw materiałów.

Oznaczenie terenu budowy

Każda budowa powinna być oznaczona tablicą budowy. Zgodnie z art. 42. 1. ustęp 2 kierownik budowy jest obowiązany umieścić  na  budowie  lub  rozbiórce,  w  widocznym  miejscu,  tablicę informacyjną  oraz  ogłoszenie  zawierające  dane  dotyczące  bezpieczeństwa pracy  i  ochrony  zdrowia  (nie  dotyczy  to  budowy  obiektów  służących obronności i bezpieczeństwu państwa oraz obiektów liniowych). Polega to na tym, że tablica powinna wisieć w widocznym, ale bezpiecznym miejscu, by przypadkowy przechodzień jej nie uszkodził. Powinna być czytelnie wypełniona.

Zorganizowanie zaplecza budowy

W trakcie budowy pracownicy powinni mieć urządzone miejsce na przebranie się i zjedzenie posiłku. Takie miejsce organizuje się najczęściej w kontenerze socjalnym. Najlepiej uzgodnić z wykonawcą, aby zorganizowanie takiego kontenera (lub przyczepy) było po jego stronie. Zazwyczaj wykonawcy mają tego typu sprzęty, które ustawiają na czas budowy. Po stronie inwestora jest również zorganizowanie toalety dla pracowników. Atutem toalety przenośnej typu Toi Toi jest to, że nie wymaga ona podłączenia do sieci wodno-kanalizacyjnej. Dostarczenie, rozładunek, ustawienie oraz odbiór toalety jest zazwyczaj bezpłatne – płaci się tylko za liczbę dni. Firm oferujących tego typu urządzenia jest wiele i jest to już standardem na budowie.

Bardzo istotnym elementem jest bezpieczne składowanie narzędzi i niektórych materiałów. Realizuje się to przez ustawienie blaszaka (garażu blaszanego) dostarczanego na plac budowy w całości lub zbija się drewnianą szopę. Nie zawsze jest stały dozór na budowie, więc warto zabezpieczać mienie, które składuje się na budowie.

Plac budowy z podziałem na strefy

Organizacja placu związana jest z technologią budowy oraz możliwościami, które wynikają z wielkości działki. Organizacją placu budowy zazwyczaj zajmuje się pierwszy wykonawca, który najczęściej odpowiedzialny jest za stan surowy. To on decyduje o miejscach składowania, dostaw oraz przygotowania zbrojenia i zapraw w taki sposób, by realizacja budowy była dla niego najwygodniejsza oraz by nie było żadnego konfliktu organizacyjnego i technologicznego, który by utrudniał roboty budowlane. Następne ekipy pracują zwykle już według zasad wcześniejszej organizacji przestrzennej.

Z dbałością o sąsiadów i środowisko

Prowadzenie budowy naraża również otaczającą przestrzeń na wiele zniszczeń. Przede wszystkim niszczony jest grunt i to nie tyle przez ciężki sprzęt, ile przez substancje chemiczne wnikające w ziemię. Aby ograniczyć dewastację gruntu, należy w jak największym stopniu ograniczyć zasięg, a więc plac budowy. Dobrym rozwiązaniem jest, aby na tymczasową drogę dojazdową i miejsce składowania materiałów, przeznaczyć teren przewidziany na przyszły podjazd, a nie ogród. Jeżeli na placu budowy konieczny jest węzeł betoniarski, należy zadbać, by mieszanka betonowa nie zanieczyściła gruntu. Absolutnie nie wolno dopuścić do tego, by pracownicy zakopywali pod ziemią jakiekolwiek substancje trujące. Jeśli doszło do zanieczyszczenia części ziemi substancjami trującymi, trzeba wywieźć ją na wysypisko.  W jak największym stopniu trzeba ograniczyć działania z użyciem substancji toksycznych, np. impregnowanie drewna. Pamiętajmy też, aby humusu (ziemi pod nasz przyszły ogród) nie składować zbyt blisko ścian domu – jako substancja biologicznie czynna mogłaby go zanieczyścić. Niechlujnie prowadzona budowa naraża również na szwank nasze relacje z sąsiadami. Warto uświadomić sobie, że niezależnie od tego jak perfekcyjnie zorganizujemy prace, narażamy ich na różne uciążliwości, np. hałas. Trzeba jednak zadbać, aby ograniczyć inne negatywne efekty naszej inwestycji – nie zniszczyć podjazdu sąsiada, jego ogrodzenia czy roślin rosnących przy granicy z naszą posesją. Chwila nieuwagi z naszej strony może przesądzić o przyszłych relacjach sąsiedzkich.